prof. Dr. Ceylaner: “Türkiye’de Tahminen 2 Milyon Akdeniz Kansızlığı Taşıyıcısı Var”
Akdeniz anemisinin belirti ve semptomlarının hastalığın tipine ve şiddetine göre değişebileceğini belirten Prof. Akdeniz anemisinin yaygın semptomları, yorgunluk ve halsizlik, soluk cilt ve mukoza zarları, nefes darlığı, kalp çarpıntısı veya hızlı kalp atışı, baş dönmesi veya baş ağrısı, iştahsızlık ve kilo kaybı, kemik ağrısı ve eklem ağrısı, sarılıktır (cildin sararması ve ve gözler). ve karaciğer ve dalağın büyümesi. Taşıyıcılarda bile hafif kansızlık görülebilir.
Akdeniz anemisinin (Talasemi) genetik bir hastalık olduğunu ve anne babadan çocuklara aktarıldığını belirten, İntergen Genetik Hastalıklar Değerlendirme Merkezi Kurucu Doktoru Prof. Dr. Serdar Ceylaner, “ Akdeniz anemisi veya Talasemi hastalarında kan hücreleri normalden daha küçük ve soluk renklidir. Bu hastalıkta kırmızı kan hücrelerinin sayısı da azalır bu da kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır. Hemoglobin, kanımızdaki oksijen taşıyan proteinlerin bir bileşenidir. Akdeniz anemisi, hemoglobin yapısındaki bir mutasyon nedeniyle ortaya çıkar ve hemoglobinin normal şekilde üretilememesine neden olur.
prof. Dr. Serdar Ceylaner Alfa ve Beta Akdeniz anemisi olmak üzere iki tip anemi olduğunu belirterek, “Alfa Akdeniz anemisi alfa globin zincirlerinin eksikliğinden, Beta Akdeniz anemisi ise beta globin zincirlerinin eksikliğinden kaynaklanır. Her iki hastalık da kalıtsal bir biçimde bulaşır. Türkiye, Akdeniz anemisi hastalığı ile mücadele etmek için birçok önlem almıştır. Bunların ortasında genetik danışmanlık, erken teşhis ve taşıyıcı tarama gibi programlar yer almaktadır. Ancak Akdeniz anemisi, Türkiye’nin birçok bölgesinde halen yaygın bir hastalıktır. Akdeniz anemisinin genetik bir hastalık olarak Türkiye’de yaygın olmasının nedeni, Türkiye’nin tarih boyunca farklı kültür ve ırkların etkisi altında olması ve taşıyıcıların sıtmaya dirençli olmasıdır. Bu etkileşimler, Akdeniz anemisi genlerinin yayılmasıyla sonuçlanmıştır.
Türkiye’de Akdeniz anemisi ile genetik bağlantı, akraba evliliklerinin yaygın olduğu bölgelerde daha da belirgin hale gelmektedir. Akraba evlilikleri, ailelerdeki insanların örnek genlere sahip olma ihtimalinin daha yüksek olması nedeniyle, genetik hastalıkların yayılmasına yol açabilmektedir. Akdeniz anemisinin Türkiye’de yaygın bir türü olan Beta Akdeniz anemisi nedeniyle her yıl yüzlerce çocuk hayatını kaybediyor. Türkiye’de 2 milyon taşıyıcı ve yaklaşık 5.000-7.000 Beta Akdeniz anemisi hastası olduğu varsayılmaktadır. Akdeniz anemisi erken teşhis ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle akdeniz anemisinden şüphelenen bireylerin vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurmasını öneriyorum.”
prof. Dr. Serdar CeylanerAkdeniz anemisini azaltmak için aşağıdaki önlemleri sıraladı:
- Genetik danışma: Akdeniz anemisi genetik bir hastalıktır ve kalıtsal özelliklerle ilişkilidir. Bu nedenle akdeniz anemisi taşıyıcısının riskinin değerlendirilmesi ve ailelerin genetik danışmanlık alması değerlidir. Genetik danışmanlık, akraba evliliği gibi risk faktörlerinin belirlenmesi ve hastalığın nasıl önlenebileceği konusunda bilgi verir.
- Tarama programları: Akdeniz anemisi bebeklik döneminde saptanabilir. Yenidoğan tarama programları, Akdeniz anemisinin erken teşhisini sağlar ve tedavi sürecinin daha erken başlamasına yardımcı olur.
- Düzenli kan bağışı: Akdeniz anemisi hastaları kan transfüzyonu veya transfüzyonu ile tedavi edilir. Bu nedenle düzenli kan bağışı, Akdeniz anemisi olan hastaların hayatta kalma şansını artırır. Kan bağışı yoluyla Akdeniz anemisi taşıyıcısı olan bireyleri belirlemek de mümkündür.
- Eğitim programları: Akdeniz anemisi hakkında bilgi sahibi olmak, hastalığın önlenmesi ve kontrolü için değerlidir. Özellikle akraba evliliği yoluyla Akdeniz anemisinin yaygın olduğu bölgelerde toplumda eğitim programları düzenlenmeli ve bilgilendirici materyaller hazırlanmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
